اصطلاح شامپو فری سولفات به عنوان یکی از داغ‌ترین عبارات در صنعت مراقبت از مو ظاهر شده است. در حالی که بسیاری از کارشناسان از مزایای این شامپوها سخن می‌گویند اما همچنان ابهامات زیادی در مورد آن وجود دارد. شامپو بدون سولفات در دوران اخیر رواج بسیاری یافته است. بسیاری از افرادی که به مراقبت از موهای خود تمایل زیادی نشان می‌دهند نیز از این شامپوها استفاده می‌کنند. اما آیا تا کنون از خود پرسیده‌ایم که «بدون سولفات» واقعاً به چه معناست؟ اصلاً سولفات چیست و چه معایبی دارد؟
در این مقاله به تشریح همۀ کاربردها، فواید و اهمیت شامپو بدون سولفات پرداخته‌ایم. اگر در مورد شامپوهای فری سولفات کنجکاو هستید یا به تازگی می‌خواهید از آن‌ها استفاده کنید، به مطالعۀ این مطلب ادامه دهید.
شامپو فری سولفات چیست؟
سولفات، نمکی است که هنگام واکنش اسید سولفوریک یا سایر مواد شیمیایی تشکیل می‌شود. اگرچه انواع مختلفی از سولفات‌ها در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما سدیم لوریل سولفات و سدیم لورت سولفات، دو ترکیب راجیا در صنعت مراقبت از مو هستند. این ترکیبات از نفت و منابع گیاهی مانند روغن نخل و روغن نارگیل تولید می‌شود. سولفات‌ها موادی کاملاً استاندارد برای بسیاری از محصولات مراقبت از مو و پاک کننده‌ها هستند. به زبان ساده، سولفات‌ها موادی هستند که شامپوها را به یک کف غلیظ تبدیل می‌کنند. به همین دلیل آسیب‌های وارده به مو را کاهش داده و قادر به مراقبت بیشتری از موها خواهند بود.
سولفات‌ها با موی ما چه کار می‌کنند؟
سولفات‌ها اغلب به عنوان پاک کننده‌های قوی در نظر گرفته می‌شوند. گفته می‌شود که آن‌ها دارای خاصیت پاک کنندگی عمیق در مقایسه با سایر مواد هستند. سولفات‌ها متعلق به کلاس سورفکتانت‌های آنیونی هستند. این دسته از مواد قادر به زدودن آلودگی‌ها از پوست و مو هستند. آنطور که گفتیم، شامپوها دارای دو نوع اصلی سولفات هستند. این سولفات‌ها با ایجاد کف قادر به از بین بردن چربی‌ها و کثیفی‌ها از موها هستند. با این حال، سولفات‌ها شوینده‌های تهاجمی هستند که با از بین بردن چربی طبیعی موها باعث ایجاد خشکی و شکنندگی در موها می‌شوند.
علاوه بر این اگر پوست سرتان حساس است، سولفات‌ها باعث تحریک، قرمزی، خشکی و آسیب‌هایی از این دست می‌شوند. اگرچه ممکن است سولفات‌ها اغلب به عنوان یک عنصر اصلی در شامپوها در نظر گرفته شوند اما این ترکیبات برای همۀ افراد مناسب نیستند. به خصوص اگر عادت به شست‌وشوی هر روزۀ موها دارید، استفاده از شامپوهای دارای سولفات باعث آسیب زیاد به موها خواهد شد. هرچند این مسئله بستگی به جنس موهای شما نیز دارد. اگر از افرادی هستید که اقدام به ریباندینگ مو یا دیگر روش‌های صافی مو کرده‌اید، استفاده از شامپو فری سولفات توصیه می‌شود.
آیا شامپو فری سولفات به خوبی کف می‌کند؟
بسیاری از ما فکر می‌کنیم که شامپویی که کف بیشتری ایجاد کند، خاصیت پاک کنندگی بیشتری خواهد داشت. هرچند این عبارت تا حدودی صحیح است اما نمی‌تواند گزارۀ کاملاً درستی باشد. مطمئنا شامپوهایی که کف زیادی ایجاد می‌کنند حاوی مقادیر زیادی از سولفات هستند. در مقایسه شامپو فری سولفات کف کمتری ایجاد می‌کند. بنابراین چنین تصوری وجود دارد که این شامپوها قادر نیستند موها را به خوبی تمیز کنند. اما این تصور غلطی است.
شامپو فری سولفات به همان میزان که کف ایجاد می‌کند باعث تمیزی موها خواهد شد. همۀ این‌ها به ترکیب و قدرت سورفکتانت‌ها و مولکول‌های مورد استفاده در فرمولاسیون شامپو بستگی دارد. بنابراین می‌توان گفت که قدرت پاک کنندگی شامپوها ارتباط چندانی به میزان کف کردن آن‌ها ندارد. سورفکتانت‌های جایگزین موجود در شامپو بدون سولفات برای از بین بردن کثیفی، چربی‌ها و آلودگی‌های روی موها عالی است. به خصوص که چنین شامپوهایی منجر به ایجاد اختلال در pH پوست سر نمی‌شوند. بنابراین سلامت موها بیشتر حفظ خواهد شد.
مزایای شامپو بدون سولفات چیست؟
آن طور که تا اینجا متوجه شدیم، شامپو فری سولفات باعث کاهش آسیب‌های ناشی از شست و شوی مداوم موها می‌شود. از طرفی منجر به حفظ یا حتی ارتقای سلامت موها نیز می‌شود. اما چنین چیزی چطور ممکن است؟ در ادامه برخی از مزایای شامپو فری سولفات را عنوان کرده‌ایم که به درک بیشتر و بهتر عملکرد آن کمک می‌کند.
چربی طبیعی موها را حفظ می‌کند
سولفات‌ها موادی هستند که معمولاً در شامپوهای مختلف باعث ایجاد کف زیاد می‌شود. وقتی با کف فراوان روبرو هستیم، انتظار پاک شدن عمقی پوست و موی سر را خواهیم داشت. پاک شدن عمقی چربی‌های پوست سر منجر به ایجاد خشکی می‌شود. این روند در نهایت باعث شکننده شدن موها خواهد شد. سولفات‌ها به همان میزان که در از بین بردن کثیفی‌های مو مؤثر هستند، باعث از بین رفتن روغن‌ها و چربی‌های ضروری و طبیعی موها خواهند شد. یکی از مزایای شامپو فری سولفات، حفظ چربی طبیعی موهاست. بنابراین در اثر استفاده از آن‌ها، درخشش و سلامت موها حفظ خواهد شد. شامپو شی‌باتر و چوب صندل، رطوبت اضافی موها را در خود حفظ می‌کند. این تنها یکی از شامپوهای مناسب برای حفظ رطوبت و چربی طبیعی موهاست.
رنگ موها را تثبیت می‌کند
سولفات‌ها اثراتی نامطلوب روی رنگ طبیعی موها دارد. اغلب موها در اثر شست و شوی زیاد، رنگ خود را از دست داده و به سمت کدر شدن پیش می‌روند. از طرفی موهای رنگ شده نیز در معرض آن هستند. ممکن است بعد از ستفاده از شامپوهای دارای سولفات، رنگ موها محو و کم‌رنگ شوند. بنابراین استفاده از شامپو فری سولفات می‌تواند در حفظ رنگ طبیعی موها و موهای رنگ شده کمک زیادی می‌کند. بدین ترتیب موهایی با رنگ زنده و براق خواهید داشت.
منجر به تقویت موها می‌شود
برخی از موها در اثر تماس با سولفات، خشکی زیادی پیدا می‌کنند. این اتفاق منجر به آسیب دیدگی، شکنندگی و ریزش موها می‌شود. موخوره نیز یکی از پیامدهای آن است. انتخاب محصولاتی که سولفات کمتر داشته یا بدون سولفات باشند، منجر به تقویت موها می‌شوند. مثلاً شامپوهایی که دارای مقادیری از روغن نارگیل طبیعی هستند، راهی مطمئن برای تقویت موها هستند. هرچه بتوانید به سمت استفاده از محصولات طبیعی بروید، شانس بیشتری برای لذت بردن از موهایی قوی و سلام خواهید داشت. مواد طبیعی برای حفظ و تقویت ریشه و ساقۀ موها اهمیت زیادی دارند. اغلب شامپو بدون سولفات دارای چنین عملکردی هستند.
با حساسیت پوست سر خداحافظی کنید
برخی از ما پوست حساسی داریم. پوست سر به دلیل قرارگیری در معرض آلودگی بیشتر، ممکن است با حساسیت بیشتری مواجه شود. آن‌ها که پوست سر حساسی دارند به خوبی می‌دانند که محصولات موی نامناسب منجر به وضعیت چالش برانگیزی خواهد شد. شامپو فری سولفات یکی از محصولاتی است که باعث کاهش یا از بین رفتن حساسیت‌های پوست سر می‌شود. اگر پوست بسیار حساسی دارید یا خشکی و خارش پوست سر را تجربه کرده‌اید بهتر است از شوینده‌های بدون سولفات استفاده کنید. شامپو روغن کنف و برگ نانا با فرمولاسیون خاص خود منجر به کاهش حساسیت‌های پوستی می‌شود.
خبر خوب برای فرفری‌هاست!
اگر موهای فر یا مجعد دارید به خوبی از اهمیت مرطوب نگه داشتن موها مطلع هستید. مرطوب بودن موهای فر باعث ایجاد حالت بهتر در آن‌ها می‌شود. شامپوهای دارای سولفات با خشکی زیادی که در پوست و موی سر ایجاد می‌کنند، حالت فر و وزی بیشتری به آن‌ها می‌دهند. به همین دلیل الگوهای فر موها سفت‌تر شده و هیدراتۀ کمتری پیدا می‌کنند. شامپوهایی بدون سولفات مثل شامپو شیر نارگیل و یاس سفید برای موهای فر یا مجعد بسیار مناسب هستند. این شامپوها با حفظ رطوبت موها، چهره‌ای بهتر برای افراد موفرفری ایجاد می‌کنند.
چه کسانی باید از شامپو بدون سولفات استفاده کنند؟
افرادی که موهای رنگ شده دارند باید از شامپوهای دارای سولفات اجتناب کنند. زیرا این شامپوها، پاک‌کننده‌های خشنی هستند که باعث از بین رفتن رنگ موها می‌شود. افرادی که موهای خشک و وز دارند بهتر است از شامپو بدون سولفات برای حفظ روغن طبیعی روی پوست سر و مو استفاده کنند. چرا که به حفظ روغن طبیعی و چربی پوست سر کمک زیادی می‌کند. در حالی که سولفات‌ها در از بین بردن چربی‌ها و کثیفی‌ها مؤثر هستند اما باعث ایجاد حساسیت‌های پوستی، خارش و خشکی پوست سر می‌شوند. برای کاهش تحریک پوست سر و دیگر آسیب‌های مو بهتر است از شامپو فری سولفات استفاده کنید. این شامپوها همچنین به افراد مبتلا به روزاسه، اگزما و درماتیت تماسی نیز توصیه شده است.
چه زمانی از این شامپوها استفاده کنیم؟
اگر به شامپوهای دارای سولفات حساس هستید، ممکن است واکنش‌های آلرژیک شدیدتری را در اثر تماس با آن‌ها تجربه کنید. در این صورت، پزشک‌تان شامپو فری سولفات را به شما تجویز خواهد کرد. برخی از علائم بارز حساسیت به سولفات‌ها عبارتند از:
- خارش
- بثورات
- سرخی
- التهاب
- اگزما
علائم آرژیک ممکن است ناشی از عوامل دیگری باشد. برای درک صحیح از علل ایجاد حساسیت و آلرژی‌های پوستی باید با پزشک خود مشورت کنید. به همین دلیل نمی‌توان همواره شامپو فری سولفات را به عنوان یک راه‌حل قطعی تجویز کرد.
چگونه متوجه شویم که شامپوی‌مان فاقد سولفات است؟
بهترین راه برای پی بردن به اینکه شامپو شما فاقد سولفات است، خواندن برچسب مواد تشکیل دهندۀ آن است. محتویات تشکیل دهندۀ شامپو را مطالعه کنید. مراقبت برچسب‌هایی که حداقل یکی از مواد زیر را دارند باشید:
- سدیم لوریل سولفات
- سدیم لورت سولفات
- پارابن
- فتالات‌ها
- تری اتانول آمین
برای خرید شامپو فری سولفات به دنبال سورفکتانت‌های مشتق شده از گیاه مانند ساپونین، گلوکوزیدها، سولفوسوکیانت‌ها یا گلوتامات‌ها باشید. این سورفکتانت‌های طبیعی به طور مؤثر باعث زدودن آلودگی‌ها، مواد زائد و چربی‌ها از پوست و مو می‌شوند. همچنین با حفظ رطوبت، به حفظ و قوام بیشتر موها کمک می‌کنند.
آیا سولفات واقعاً برای موها مضر است؟
زمانی اعتقاد بر این بود که سولفات‌ها سرطان‌زا هستند. اما هنوز شواهد کافی برای اثبات این ادعا وجود ندارد. اکثر محصولات حاوی سولفات از غلظت کمی برخوردارند. بنابراین نمی‌توان گفت که این ترکیبات همواره مضر هستند. هرچند شاید محصولاتی عالی نباشند اما آنقدر هم بد نیستند. با این حال، سولفات‌ها باعث خشک شدن، زبری و از دست رفتن چربی‌های مفید پوست سر می‌شوند.
یک مطالعه نشان داد که سولفات‌ها باعث آسیب رساندن به پروتئین‌های مو می‌شوند. در حالی که یک مطالعۀ علمی دیگر ثابت کرده است که سولفات‌ها حتی باعث ایجاد بثورات پوستی، آلرژی‌های دردناک و درماتیت تماسی در بعضی از افراد می‌شوند. بنابراین بهتر است قبل از استفاده از شامپو فری سولفات، سلامت موهای خود را بررسی کرده و این مسئله را به یک پزشک در میان بگذارید. چرا که گاهی اوقات مشکل چیز دیگری است و با عوض کردن شامپو، مسئلۀ اصلی برطرف نمی‌شود.
آیا می‌توانیم هر روز موها را با شامپو فری سولفات بشوییم؟
شست و شوی روزانۀ موها تنها زمانی لازم است که موهایی بسیار چرب داشته باشید. خشک یا چرب بودن موها بستگی به بافت موها دارد. معمولاً موهای صاف و نازک، چرب‌تر از موهای ضخیم و مجعد هستند. در حالی که استفادۀ طولانی مدت از شامپوهای سولفاته باعث زبر و خشک شدن موها می‌شوند اما نرم‌کننده‌های فاقد سولفات را می‌توان هر روز استفاده کرد. اما اگر بعد از استفاده از شامپوهای بدون سولفات احساس می‌کنید که موهایتان هنوز چرب است، تنها نیستید. این تا حد زیادی به نوع موهای شما، میزان چربی و خاصیت پوست سر شما بستگی دارد.
معمولاً ترکیبات موجود در شامپو فری سولفات به قدری ملایم است که ممکن است موهای شما حتی پس از شست و شوی کامل نیز حس چرب بودن داشته باشد. بسیاری از شامپوهای بدون سولفات دارای موادی مانند دسیل گلوکوزید یا کوکو گلوکوزید هستند. این پاک‌کننده بسیار ملایم هستند و ممکن است نتوانند رسوبات روی موهای شما را به طور کامل از بین ببرند. اگر می‌خواهید به این مشکل غلبه کنید شاید لازم باشد تلاش بیشتری برای تشکیل کامل کف و پاک کردن چربی‌های پوست و موی سر کنید.
معایب و مشکلات شامپو فری سولفات چیست؟
بزرگ‌ترین مشکل شامپوهای بدون سولفات این است که بسیاری از تولیدکنندگان، سولفات را با الفین سولفونات جایگزین می‌کنند. این ترکیب، برادر ناتنی سولفات‌هاست که تفاوت چندانی با هم ندارند. اگر چه ممکن است با تغییرات خفیف، عملکرد بهتری را تجربه کرد. اما چنین ترکیباتی همچنان خشن و قوی هستند و ممکن است مشکلاتی مشابه را ایجاد کنند. بنابراین اگر به دنبال یک شامپو بدون سولفات مطمئن هستید، به سراغ شامپوهای گیاهی و ارگانیک بروید یا آن‌ها را در خانه درست کنید.
جمع بندی
با همۀ آنچه گفته شد نیازی نیست خیلی نگران شست و شوی موها با شامپو باشید. ما توصیه نمی‌کنیم که شامپوها را به طور کلی از برنامۀ نظافتی خود حذف کنید. بلکه کافیست با یک مشاور، متخصص یا پزشک گفت‌وگو کنید و وضعیت موها و پوست سر را بررسی کنید. به یاد داشته باشید که نوع موی هر فرد متفاوت است. بنابراین ترجیحات و نیازهای متفاوتی را شامل می‌شوند. اگر هیچ گونه مشکل پوستی نداشته و به سولفات‌ها حساس نیستید، می‌توانید شامپوی دلخواه خود را انتخاب کنید.
در صورت بروز علائم آلرژیک، خارش پوست سر، قرمزی و التهاب، بثورات و دیگر مشکلات مشابه، ضروری است که با متخصص پوست خود مشورت کنید. متخصصین ما در آزاده ریباندینگ آمادۀ ارائۀ مشاوره به شما هستند. می‌توانید با بخش تماس با ما در ارتباط باشید. شما چه مشکلاتی را در استفاده از شامپوهای مختلف تجربه کرده‌اید؟ آن را با ما در میان بگذارید یا در بخش زیر برایمان بنویسید.
بدون دیدگاه